درباره انجمن باغبانی ایران

رسالت انجمن علوم باغبانی چیست؟

ایران با مساحت 1.648 هزار کیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 70 میلیون نفر، در جنوب غرب آسیا واقع شده است. به لحاظ اقلیمی، ایران در منطقه­ نیمه خشک جهان واقع شده، و متوسط بارندگی سالانه آن در حدود 240 میلیمتر می­باشد که در دشت­های مرکزی این مقدار به کمتر از 50 میلیمتر، و در مناطق شمالی تا 1500 میلیمتر در سال در نوسان است. اگرچه ایران در محدوه عرض­های جغرافیایی 25 تا 40 درجه شمالی قرار گرفته است، ولی به علت دو چین­خوردگی عظیمی که در شمال و غرب آن وجود دارد، اقلیم­های متعددی از جمله اقلیم معتدله تا نیمه­گرمسیری و گرمسیری در آن یافت می­شود و بیش از 40 میوه به صورت تجاری در آن پرورش داده می­شوند. همچنین، فلات ایران که ایران، افغانستان، قسمتی از ترکمنستان، قفقاز، شمال بین­النهرین، آسیای صغیر و قسمتی از سوریه را در بر می­گیرد، یکی از هفت منشأ ذخایر ژنی گیاهی دنیا محسوب می شود و تاکنون تعداد زیادی از گیاهان از این منطقه به سایر نقاط دنیا راه یافته­­اند که از آن جمله می­توان به بادام، پسته، گردو، انار، گلابی، گیلاس، آلو و خرما اشاره نمود. ناگفته نماند از کل اراضی زیر کشت کشور، 5/81% به تولید محصولات زراعی و 5/18% آن به تولید محصولات باغی اختصاص دارد. بر اساس اخرین­ آمارهای سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد (FAO, 2010)، ایران یکی از تولیدکننده­ها و صادرکننده­های اصلی محصولات باغی در جهان محسوب می­شود و از نظر تنوع تولید، جایگاه بسیار قابل توجهی دارد، بطوریکه از حدود 100 نوع محصول باغی دنیا، 50 نوع آن در کشور تولید می‌شود. ایران سالانه با تولید 450 هزار تن پسته و 700 هزار تن انار، رتبه اول؛ 400 هزار تن زردآلو و 1،811 هزار تن خیار، رتبه دوم؛ 158 هزار تن بادام، یک میلیون تن خرما، 270 هزار تن گردو، 255 هزار تن گیلاس، 3،467 هزار تن هندوانه و 1،318 هزار تن انواع ملون­ها رتبه سوم؛ 888 هزارتن بادمجان و74 هزار تن انجیر، رتبه چهارم؛ 1،923 هزارتن پیاز، 37 هزار تن به، 106 هزار تن آلبالو و 695 هزار تن انواع کدوها رتبه پنجم؛ 34 هزار تن کیوی و 24 هزارتن فندق، رتبه ششم؛ 5،256 هزار تن گوجه فرنگی رتبه هفتم و 7/1 میلیون تن سیب، رتبه هشتم دنیا را در تولید محصولات فوق در اختیار دارد. همچنین سطح زیر کشت، و میزان تولید و صادرات محصولات باغی، در سه دهه گذشته از رشد تصاعدی برخوردار بوده است. بطوریکه در طی 26 سال گذشته، 370% در سطح زیر کشت، 365% در تولید محصولات باغبانی و 2251% در صادرات این محصولات، رشد حاصل شده است. وجود انجمن ها در جوامع پیشرفته امروزی از نشانه های رشد و بالندگی جامعه است. انجمن علوم باغبانی ایران به منظور اعتلای باغبانی کشور طی 20 سال گذشته کوشیده که با بهره مندی از اساتید صاحب نظر و نخبه در ایفای نقش مرجعیت علمی تاثیر گذار باشد. طیف وسیع اساتید و پژوهشگران در دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی و تولیدی سرمایه بزرگ و ارزشمندی است که می تواند در ارائه خدمات علمی ، مشاوره ای و پژوهشی اثرات شگرف داشته باشد. انجمن بهترین جایگاه برای طرح مسائل تخصصی و کارشناسی کشور بوده است. در مقاطع مختلف جهت گیری علمی و تخصصی انجمن کارساز بوده است. انجمن علوم باغبانی به عنوان یک تشکل مردم نهاد محل اتصال دولت، دانشگاه، تولید کننده و جامعه است

اهداف و برنامه های انجمن علوم باغبانی ایران

فلات ایران که بخش عظیمی از آن در کشور ما واقع شده، یکی از مراکز هشت گانه تنوع گیاهی در جهان و مرکز پیدایش و پراکنش بسیاری از محصولات باغبانی است. این تنوع ژنتیکی بالا در کنار سابقه اهلی کردن، و کشت و کار طولانی برخی محصولات، سرمایه­ای ارزشمند حتی فراتر از سوخت­های فسیلی و معادن سنگ­های گران­بها برای کشور ما محسوب می­شود. محصولات باغبانی به دلیل شرایط اقلیمی و جغرافیایی، پیشینه تاریخی و گنجینه عظیم ذخایر ژنتیکی، علاوه بر تامین نیازهای کشور، بیشترین سهم را در صادرات غیر نفتی کشوردارد. پتانسیل اشتغال­زایی، ارزآوری و اثرات مثبت اجتماعی و زیست محیطی حاصل از فعالیت­های باغبانی، ابعاد دیگر این رشته است که در آینده بیشتر مورد توجه قرار خواهد گرفت. تنوع محصولات (میوه­ها، سبزی­ها، گیاهان زینتی و گیاهان دارویی) و موضوعات (باغ­های مدرن، کشت­های گلخانه­ای و هیدروپونیک و صنایع وابسته به آن­ها) در این رشته به گونه­ای است که تا آینده­های دور، جای کار و توسعه دارد و اشباع نخواهد شد. محصولات باغبانی در حقیقت تامین کننده نیازهای درجه دو غذایی، سلامتی و حس زیبایی­پسندی است. بنابراین تقاضا برای آنها متناسب با میزان پیشرفت و توسعه کشور افزایش می­یابد. پژوهشگران علوم باغبانی به عنوان متولی تولید علم، فناوری و فرآوری محصولات باغبانی با توجه به روند توسعه کشور، وجود تحریم­های سیاسی و اقتصادی، اهمیت افزایش صادرات غیر نفتی، ایجاد اشتغال و در نظر گرفتن سایر مزیت­های نسبی باغبانی، در آینده جایگاه ویژه­ و ممتازی در بین متخصصین سایر رشته­ها خواهند داشت. طی سه دهه گذشته رشد مراکز دانشگاهی پذیرش دانشجوی علوم باغبانی در مقاطع مختلف نسبت به قبل از پیروزی انقلاب اسلامی رشد 6-7 برابری داشته و یکی از ثمرات آن رشد فزاینده دانش­آموختگان دوره­های دکتری و کارشناسی ارشد بعنوان پژوهشگران علوم باغبانی بوده است. انجمن علوم باغبانی ایران به این سرمایه ارزشمند انسانی افتخار می­کند که توانسته در تولید علوم باغبانی جایگاه علمی ایران را به مرتبه یازده جهانی ارتقاء دهد ولی رویکرد اثر بخشی پژوهش­ها و توسعه فناوری جهت تعالی باغبانی را همواره از اهداف محوری دانسته­است. از سوی دیگر، در سه دهه گذشته افزایش کیفی و کمی معنی­دار در محصولات باغبانی دیده می­شود که بدون تردید وابسته به عملکرد و بالا رفتن تعداد متخصصین باغبانی بوده است. هم اکنون که با بحران آب و روند شور شدن اراضی در کشور مواجه هستیم و حدود 50 میلیارد مترمکعب از ذخائر ابی را مصرف کرده­ایم بی تردید باید توسعه سطح زیر کشت را متوقف کنیم. به بیانی دیگر تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در گرو تدوین سیاست­های مطلوب، افزایش سطح بهره­ وری، مدیریت و الگوی کشت مناسب و حفظ و افزایش ذخائر آبی می­باشد. در جهت ایفای نقش مرجعیت علمی، انجمن علوم باغبانی ایران با بیش از دو دهه تلاش توانسته تعاملی سازنده با پژوهشگران دانشگاهی و مؤسسات تحقیقاتی، تولید کنندگان و معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی داشته باشد. همچنین این تشکل مردم نهاد در عرصه­های برنامه­ریزی، مطالعات و مشاوره مسائل و پروژه­ها مسئولانه ورود کرده است. به­علاوه با عضویت و یا حضور در مجامع مختلف اثرگذار در پیشبرد رسالت انجمن کوشیده­است. از طرف دیگر در این دو دهه انتشار اولین مجله تخصصی علوم و فنون باغبانی ایران تداوم داشته و از دو سال گذشته نیز اولین مجله بین­المللی ایران با عنوان International Journal of Horticultural Science and Technology در بالاترین سطح کیفی در دسترس دانش­پژوهان قرار گرفته­است. به علاوه توفیق برگزاری مستقیم دو همایش تخصصی و مشارکت در برگزاری هفت کنگره ملی از دیگر اقدامات انجمن در دوسال گذشته بوده­است. مجموع کوشش­های انجمن در ادوار مختلف سبب گردید که در بین 43 انجمن علمی کشاورزی، انجمنباغبانی ایران بر مبنای فعالیت­ها از مرتبه B به مرتبهA ارتقاء یابد. بنابراین در جهت اعتلای باغبانی کشور اهداف و برنامه های انجمن علوم باغبانی ایران عبارتنداز: تکیه پژوهش ها و مطالعات باغبانی بر اولویت ها و مسائل کشور ضرورت انسجام در سه بخش باغبانی پژوهش، اجرا و بخش خصوصی افزایش سطح بهره وری محصولات باغبانی در واحد سطح بکارگیری وسیع از فناوری ها در مراکز تولید بازنگری محتوای درسی و تحول در کیفیت علمی و پذیرش دانشجویان باغبانی افزایش سطح سلامت وتوسعه اقتصادی بالا بردن سطح فرهنگ عمومی در اهمیت مصرف محصولات باغبانی نگرش عمومی جامعه به توسعه باغبانی شهری و باغبانی آپارتمانی توجه دادن مردم به مصرف محصولات ارگانیک. توسعه روش ها و فناوری های بهینه برای کاهش ضایعات پس از برداشت . تهیه استاندارهای محصولات باغبانی و رعایت آنها برای عرضه تعیین الگوهای کشت متناسب با شرایط اقلیمی توسعه فناوری زیستی و استفاده از آن در جهت تولید ارقام جدید گسترش استفاده از سیستم های نوین کشت بدون خاک استفاده از توسعه فناوری نانوتکنولوژی در افزایش کارایی نهاده ها توسعه روش های نوین آبیاری برای شرایط آبی و دیم تغییر روش های تغذیه گیاهان باغبانی نظیر کودهای کندرها شونده، پلت شده، ورمی کمپوست، کودهای شیمیایی غنی شده با باکتری، اسیدهای آمینه،

تاریخچه

ضرورت اثر بخشی متخصصین باغبانی در توسعه علم و تولیدات باغبانی کشور انسجام و همسویی است. در قالب تشکل است که افراد و دستگاهها و نهاد های ذینفع رشد می کنند، مسائل شناخته می شود و ظرفیت ها معلوم می شود. حرکت های انفرادی و تک سویه شایسته متخصصین این رشته نمی باشد. انجمن علوم باغبانی ایران طی دو دهه فعالیت دارای اساسنامه ای است که هم به تایید وزارت کشور رسیده و هم به عنوان یک تشکل مردم نهاد ثبت شده و با مجوز کمیسیون انجمن های علمی کشور قانونی و برای اعتلای باغبانی کشور فعالیت می کند. اعضاء انجمن شامل اساتید دانشگاهها و مراکز پژوهشی، کارشناسان علوم باغبانی، تولید کنندگان، دانشگاهها، دانشجویان مقاطع مختلف می باشند. اعضاء پیوسته انجمن باید عضویت خودشان را با پرداخت حق عضویت در هر سال تمدید کنند. اعضاء افتخاری انجمن پیشکسوتان باغبانی می باشند که همواره بعنوان عضو ثابت تلقی می شوند